زمان مناسب استفاده از پروژکتور و وال واشر در نما
همواره در روند نورپردازی، استفاده از تکنیک های متنوع نورپردازی و تجهیزات مربوط به آنها همیشه بخشی از معضلات طراحان و کاربران است. در فضاهای گوناگون و کاربری های متفاوت، شرایط مختلفی وجود دارند که در برگزیدن ادوات و سبک روشنایی تاثیر گذار هستند. یکی از این سوالات متدوال این است که چه زمانی در نورپردازی نما از پروژکتور استفاده شود و چه زمانی از والواشر؟! در این گفتار به تشریح این محصولات و بیان دلایل استفاده از آنها درطراحی روشنایی پوسته بیرونی بناها پرداخته می شود.
پروژکتور چیست ؟
پیشرفت تکنولوژی در زمینه تجهیزات روشنایی، باعث اختراع و ابداع ادوات جدید و گوناگونی شده است که مهمترین دستاورد این پیشرفت، بهبود عملکرد چراغ ها است. یکی از این تجهیزات که در گذر زمان سیر تکامل زیادی را تجربه کرده است، چراغ های پروژکتوری است. این محصول، نوعی منبع روشنایی است که وسعت زیادی پرتو نوری را ساطع می کند. به بیان ساده اصلی ترین ویژگی آن، حذف کردن نقاط تاریک با پوشش گسترده ای از نور می باشد. ساختار نورافکن ها به گونه ای طراحی می شوند که نسبت به سایر چراغ ها، امکان تولید حجم نور بالایی را دارند. سبک روشنایی پروژکتور، نور متمرکز نیست. نورافکن دارای قطعات گوناگونی است. به صورت کلی و در اکثر اعضای این خانواده موارد زیر موجود است: منبع نوری، هیت سینک، رفلکتور، پوشش شفاف بیرونی و ضد حرارت، پایه و بدنه ای که سایر اجزا بر روی آن نصب می شوند. انواع لامپ هایی که در این نوع چراغ از گذشته تا به امروز مورد استفاده قرار می گرفته است عبارتند از لامپ رشته ای، متال هالید، بخار سدیم، کم مصرف، هالوژن و همچنین خانواده ال ای دی ها. بارز ترین زمان استفاده از این نوع منبع نوری به جنگ جهانی باز می گردد.
این محصول برای روشنایی فضاها و سطوح وسیع مورد استفاده قرارمی گیرد. استیج ها، انبارها، پارکینگ های، اسکله ها، نمای ساختمان ها، المان های شهری و … مثال هایی هستند که برای روشنایی آنها از پروژکتورها استفاده می شوند. با توجه به کلیات گفته شده در مورد این محصول و نوع نوری که از نورافکن ساطع می شود، برای نورپردازی نمای ساختمان ها، در موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که گفته شد، روشنایی نورافکن وسعت پوشش زیادی دارند. هر چه این چراغ ها در فاصله ای دورتر نصب شوند، سطح پوشش گسترش پیدا می کند. به همین دلیل نور از پنجره ها عبور کرده و آلودگی نوری ایجاد می کند. نورپردازی با پروژکتور برای نمای ساختمان های مسکونی کاملا اشتباه است. اما در قسمت هایی از نما که پنجره ندارند یا بناهایی که به دلیل نوع کاربری، مثلا اداری در شب هنگام از بنا استفاده نمی شود، نورپردازی با پروژکتور می تواند یکی از بهترین گزینه ها باشد. همچنین برای طراحی روشنایی نمای ساختمان های قدیمی که جنبه سمبلیک و سیاحتی دارند، انتخاب نورافکن گزینه بسیار ایده آلی است. روشنایی با سایه – روشن و همچنین عظمت بخشی به نمای سوژه مورد نورپردازی، از ویژگی های پروژکتورها می باشد.
وال واشر چیست؟
روشنایی با والواشر (Wallwashing) یکی از روش های بسیار محبوب نورپردازی سطوح است. این تکنیک که به لحاظ قدمت نسبت به روش های دیگر متاخرتر است، با محصولی به همین نام انجام می شود. این تکنیک و محصول آن برای نورپردازی سطوح صاف و وسیع بسیار مناسب است. چراغ های والواشر برای نمایش جزئیات مناسب نیستند و در حقیقت آنها را از بین می برد. نوری نسبتا یکنواخت و تا حدی پرتابی دارند. والواشر در حقیقت نوعی از پروژکتور است که در ساختار آن از لامپ های LED تکی استفاده می شود که به صورت خطی در یک بدنه مستطیلی شکل چیدمان می شوند. از این محصول می توان هم در فضاهای داخلی و هم خارج از بناها استفاده کرد. بدیهی است که نمونه های خارجی آن حتما باید دارای درجه حفاظت (IP) باشند.
لامپ های والواشر ها به صورت تک رنگ یا رنگی ارائه می شوند. این لامپ ها معمولا به صورت تک ردیف یا دو ردیف چیدمان می شوند. بنا به تشخیص طراحان، قابلیت سفارشی کردن لنزهای این محصول وجود دارد. بدیهی است که هرچه لنزهای بسته تری برای این ادوات استفاده شود پرتاب نور آن بیشتر می شود و هرچه عدد درجه لنز بیشتر باشد، زاویه پخش نور بیشتر است. چراغ های والواشری معمولا برای نورپردازی تزئینی مورد استفاده قرار می گیرند. اغلب استفاده آن به روشنایی نمای ساختمان ها مربوط می شوند. با توجه به ساختار شرح داده شده این ادوات، شاید بتوان گفت مناسب ترین محصول برای نورپردازی نماهایی است که قرار باشد باشکوه جلوه کنند.
در توصیف ویژگی های مهم والواشر که باعث می شود برای روشنایی نما نسبت به محصولات مشابه پیشه بگیرد، یکی مدیریت پرتاب نور با توجه به لنزها و ساختار آن است، که موجب می شود کمترین آلودگی نوری ایجاد شود. وجه تمایز دیگر این محصول این است که به دلیل نوع چیدمان، ساختار جمع و جور تری دارد و برای جانمایی چراغ در نماها کار پیمانکاران نصب را راحت تر می کند.
