فهرست :
سیم و کابل
از اصلی ترین تجهیزات برقی ساختمان می توان به سیم و کابل برق اشاره کرد. این محصولات مسیرهای عبور جریان الکتریکی می باشند و اساس و پایه ساختمان سازی محسوب می شوند. بنابراین باید در انتخاب این محصولات نهایت دقت را به کار برد و از سیمها و کابلهایی استفاده کرد که هم هادی خوبی برای جریان برق باشند. از طرفی روکش عایق آنها به گونه ای درست از آسیب رسیدن به مغزی جلوگیری کند. عایق این محصولات باید خطرات ناشی از خروج جریان برق از هادی را خنثی نماید.
سیم و کابل ها دارای سطح مقطع های مختلف، انواع عایق و کاربردهای متنوعی می باشند که هرکدام می توانند در شرایط خاصی مورد استفاده قرار گیرند. به صورت کلی سیم برق تشکیل شده از هادی مسی و روکشی به عنوان عایق می باشد. عایق آنها از هادی در برابر نشتی، برق گرفتگی و سایر عوامل محیطی محافظت می کند. حال اگر روی این عایق لایه دیگری مثل شیلد، آرمور و اسکرین قرار بگیرد یا در واقع دارای غلاف بیرونی باشد کابل نامیده می شود. در تعریفی ساده این محصول دارای هادی با دو روکش عایق و غلاف بیرونی در انواع مختلف است. در ادامه به معرفی انواع این محصولات و اطلاعاتی که لازم است در رابطه با این تجهیزات بدانید می پردازیم پس با ما همراه باشید :
سیم برق
به طور کلی سیم ها هادی های الکتریسیته ای هستند که برای انتقال جریان الکتریکی از محلی به محل دیگر و برای ارتباط بین دستگاه های مختلف استفاده می شوند. عامل انتقال جریان الکتریکی در آنها فلز رسانای جریان می‌باشد. این محصولات از بخش های مختلفی به نام هادی (از جنس مس، آلومینیم و یا مس قلع اندود) عایق، حفاظ، زره فلزی، روكش جداكننده، پوشش میانی و روكش نهایی تشكیل شده اند. هادی به کار رفته می تواند از فلزهای رسانای مختلفی ساخته شود. به طور مثال مس یا آلومینیوم ولی فلز مس در تولید انواع سیم بیشترین کاربرد را دارد زیرا هم حجم کمتری دارد و هم هدایت بهتری نسبت به فلزات دیگر دارد.
انواع مختلف بر اساس نوع هادی
یکی از اصلی ترین گروه بندی ها برای سیم و کابل دسته بندی آنها بر اساس نوع هادی می باشد. هادی ها رساناهایی هستند که جریان برق را به خوبی از خود عبور می دهند و روی آنها لایه های عایق قرار دارد که جلوی انتشار جریان برق به بیرون را می گیرد. هادی از فلزات مختلفی هم چون مس، آلومینیوم و غیره تولید می شود که فلز مس نسبت به دیگر فلزات رسانایی بیشتری دارد، به همین دلیل در اکثر وایرها از این فلز استفاده شده است. هادی سیم ها می تواند تک رشته ای باشد که در واقع از مس کلاس 1 ساخته می شود و با نام هادی مفتولی یا خشک شناخته می شود. گروه دوم سیم های دارای هادی افشان می باشند که ساخته شده از تعداد زیادی رشته مسی نازک هستند و از مس کلاس 5 ساخته می شوند و با نام هادی افشان یا انعطاف پذیر شناخته می شوند.
نوع دیگری از هادی ها نیمه افشان هستند که با نام هادی گرد تابیده منظم شناخته می شوند و از مس کلاس 2 ساخته می شوند. در انتخاب نوع هادی باید توجه کرد که از سیم کابل مورد نظر قرار است برای چه کاربردی استفاده شود.
سیم برق مفتولی، افشان و نیمه افشان
نوع مفتولی به صورت یک لایه مسی یا یک نوار رشته ای است که به نوع خشک نیز معروف بوده و به دلیل قابلیت فرم دهی داخل تابلو های برق کاربرد دارد. استفاده از این نوع مفتولی در جاهایی که نیاز به نصب دائم و حرکت ندارند مناسب است. این نوع از سیمها در اکثر مواقع به وسایل اضافی مثل کانکتور برای اتصال احتیاج ندارند. ولی احتمال شکسته شدن آنها در اثر جابجایی و حرکت زیاد وجود دارد. هادی در آنها از مس استاندارد شده با پوششی از پی .وی.سی ساخته شده است.
نوع افشان از تعداد زیادی رشته های نازک مسی به هم تابیده شده تشکیل شده است که به سیم های نرم معروفند و دارای قابلیت انعطاف بالایی می باشند. این نوع در سیمکشی ساختمان کاربرد دارند. ساختمان این نوع سیم ها مانند نوع مفتولی و نیمه افشان است و قابلیت انعطاف آنها نسبت به نوع نیمه افشان بیشتر است.
ساختمان این سیم بین نوع مفتولی و افشان است یعنی تعداد رشته های آن از نوع افشان کمتر است. کاربرد آن مشابه سیمهای مفتولی است. فقط درمواردی که نیاز به انعطاف بیشتر باشد از این مدل استفاده می شود.
کابل برق
امروزه در صنعت برق بخش عظیمی از توزیع انرژی الکتریکی، بویژه در فشار ضعیف بوسیله کابل انجام می‌گیرد. البته برای انتقال انرژی الکتریکی فشار متوسط و قوی نیز در برخی موارد از نوع مخصوص استفاده می‌شود. کاربرد کابل برق در تاسیسات الکتریکی بسیار وسیع است. در تعریف آن می توان گفت هر نوع هادی که بتواند جریان برق را از داخل خود عبور دهد و دارای عایق باشد. به طوری که ولتاژ روی سطح عایق نسبت به زمین صفر و درروی سطح سیم نسبت به زمین دارای ولتاژ فازی باشد، کابل نامیده می شود. cable ها نیز دارای هادی می باشند که اغلب از جنس مس و یا آلومینیوم است.
ساختمان و اجزای تشکیل دهنده ی کابل های مخابراتی کاملا با نوع مورد استفاده در صنعت برق فشار قوی و فشار ضعیف تفاوت دارند. اما به طور کلی این سیم و کابل ها همواره از دو قسمت اصلی هادی و عایق تشکیل شده اند. تفاوت قیمت این محصول و انواع آن ناشی از کاربرد آنهاست یعنی نوع کارشان موجب می شود که جنس، شکل، سطح مقطع و تعداد هادی ها و عایق ها با یکدیگر تفاوت داشته باشند. معمولا هادی ها از نظر شکل سطح مقطع به دو شکل گرد و مثلثی وجود دارند که از حرف اختصاری r برای نشان دادن هادی با سطح مقطع گرد و از حرف s برای نشان دادن هادی با سطح مقطع مثلثی استفاده می شود. هادی مورد استفاده در آن می تواند به صورت مفتولی، رشته ای، انعطاف پذیر و خیلی انعطاف پذیر باشد. انتخاب مقدار انعطاف پذیری این محصول به شرایط الکتریکی ، مقدار انعطاف پذیری مورد نیاز، نحوه اتصال سیستم و شرایط نصب بستگی دارد.
مثلا کابل با هادی مفتولی برای محل هایی که نیاز به حرکت زیاد نیست استفاده می شود. زیرا احتمال شکسته شدن آنها وجود دارد. محصولاتی با هادی انعطاف پذیر برای محل هایی که احتمال لرزش در سیستم وجود دارد و یا نیاز به خمش شعاعی بیشتر داریم استفاده می شود. از سیم و کابل های خیلی انعطاف پذیر در جاهایی که نیاز به جابجایی زیاد یا خمش بالا باشد استفاده می شود. همچنین برای عایق کردن آنها بسته به ولتاژ هادی کابل از عایق های مختلفی استفاده می شود مثلا کاغذهای آغشته به روغن مخصوص ، مواد پلاستیکی یا عایق از جنس پلی اتیلن که به نام xlpe معروف است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با سیم و کابل مقالات زیر را نیز بخوانید :
سیم و کابل چه تفاوت هایی با هم دارند؟
